Inleiding
- Per jaar 100-200 verdrinkingsdoden in Nederland
- De helft hiervan is jonger dan 20 jaar
- Daar de helft van is jonger dan 5 jaar
- Meld ongevallen altijd bij de politie
Verdrinkingen bij kinderen jonger dan 10 jaar naar plaats, 2003/2005
Baders en zwemmers
- Baders staan, lopen en springen
- Zwemmers voeren zwemslagen uit
Onwenselijke situaties
Deze situaties kunnen veroorzaakt worden door:
- De mens zelf
- Natuurverschijnselen
- Het menselijk lichaam
- Kramp
- Gebrek aan conditie
- Angst
- Kou
- Ziekten
- Obstakels
Gevaren door de mens zelf
- Paniek
- Zelfoverschatting en overmoed
- Alcohol en verdovende middelen
- Zwemmen bij niet aangewezen zwemwaterlocaties
- Spelletjes als zo ver / lang mogelijk onderwater
Shallow water blackout
Gevaren door natuurverschijnselen
- Gezichtsbedrog
- Zout water en opwaartse druk
- Lichtinval
- Bodemstructuur (zwinnen, muien, glooiingen)
- Weersomstandigheden (onweer, regen, mist, ...)
- Zichtbaarheid water
- Vervuiling, dieren en parasieten
Gevaren door menselijk lichaam
- Evenwichtsstoring (zeeziekte)
- Leeftijd
- Gezondheidsproblematiek
Gevaar door gebrek aan conditie
- Vermoeidheid
- Onvoldoende conditie
Gevaren door kramp
- Vingers
- Onderarm
- Bovenarm
- Bovenbeen
- Kuit
Gevaren door angst
- Afstand
- Diepte
- Uitputting
- Objecten onder water
Gevaren door kou
- Koud water kan risicovol zijn:
- na een maaltijd
- na grote inspanning
- als je bezweet bent
Een lang verblijf in water van 18°C kan al gevaar opleveren, zeker bij ongetrainde mensen
Verschijnselen
Lichte onderkoeling:
- Bleke, koude huid
- Klaagt over kou
- Rilt, bibbert en klappertandt
Zware onderkoeling:
- Verwardheid
- Bewusteloosheid
Onderkoeling in het water
- Houd (niet al te zware) kleding aan
- Ga niet meer dan 100-150 meter zwemmen
- Neem de HELP-houding aan
- Houd het hoofd en de hals boven water
- Houd elkaar warm d.m.v. de HUDDLE-houding
Gevaren door ziekten
Voorbeelden van gevaarlijke ziekten zijn:
- Suikerziekte
- Epilepsie
- Kapotte trommelvliezen of buisjes
- Hart- en vaatziekten
Gevaren door obstakels
Obstakels in en om het water kunnen gevaarlijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan:
- Golfbrekers
- Kwallen, pietermannen, krabben
- Watersporters (surfers, kiters, zeilers, etc.)
- Gevaarlijke of scherpe delen van zwembaden
Gevaren door natuurverschijnselen
- Weer
- Wind
- Onweer/neerslag
- Golven
- Getijden
- Stromingen en bodemstructuur
Problemen bij redders
Over het algemeen onstaan fouten door:
- Verkeerde inschattingen
- Onervarenheid van personeel
- Onvoldoende geoefende redder
- Onvoldoende kennis en kunde bij de redder
- Onprofessionele houding
- Afleiding (mobiel, praatjes, etc.)
Eigen veiligheid
Voordat je een mogelijk onveilige situatie in gaan moet je jezelf afvragen:
- Ga ik bewust deze situatie in?
- Ben ik capabel genoeg om deze situatie in te gaan?
- Kan ik weer veilig uit deze situatie komen?
Stress
Kan onstaan door:
- Weersomstandigheden
- Vermoeidheid of ziekte
- Gebruik van stimulerende middelen
- Psychische oorzaken
- Actie niet willen missen
- Met veel bezig zijn
- Groepsdenken
Stress
Wees jezelf bewust van de stress en voorkom dat je jezelf hierdoor in gevaarlijke situaties brengt.
Neem mentale en fysieke afstand voordat je actie onderneemt — eerst denken en dan doen!
Ontruiming van het water
De oorzaken van een ontruiming van het water kunnen bijv. zijn:
- Een groot incident (capaciteit tekort)
- Onweer
- Constatering ziekteverwekkers
- Gevaarlijke condities (stroming, golven, ...)
Ontruimingsplan
Zorg dat je als lifeguard weet wat de procedure voor ontruiming is. Neem hierin in ieder geval op:
- De alarmnummers
- Te ondernemen stappen
- Maatregelen bij specifieke incidenten
- Het EHBO beleid